Ehliyetsiz Sürücü Tazminat Alabilir Mi?

Sanılanın aksine bir trafik kazasında ehliyetsiz sürücü sırf ehliyetsiz olması nedeniyle kusurlu değildir. Kazada kusuru olmayan veya karşı taraftan daha az kusuru olan ehliyetsiz sürücü ehliyetsiz olmasına rağmen tazminat alabilir.

Ehliyetsiz sürücü, sürücü belgesi olmayan, sürücü belgesine belirli bir süreyle el konulmuş veya ehliyet sınavını geçmesine rağmen henüz sürücü belgesini çıkarttırmamış kişileri ifade eden bir kavramdır. Ehliyetsiz sürücü tazminat alabilir mi? sorusu çokça merak edilen bir konudur.

Trafik kazası meydana gelmesi durumunda sürücülerin ehliyetli veya alkollü olup olmadığının dışında sürücülerin kazadaki  kusur durumu ve kural ihlalleri de araştırılmaktadır. Kazada sürücülerin kusur yüzdeleri hesaplanmakta, esas kusurlu tarafın kim olduğu tespit edilmektedir.

Ehliyetsiz sürücünün kazada haksız olup tazminat haklarını kaybetmesi için bir kural ihlali gerçekleştirmiş ve kazanın meydana gelmesinde kusurlu olduğu tespit edilmiş olması gerekmektedir. Ehliyetsiz olmak her ne kadar idari para cezası gerektiren bir kabahatse de bu kural ihlali ehliyetsiz sürücüyü mutlak kusurlu taraf yapmayacaktır. Ehliyetsiz araç kullanma cezası isimli yazımızda detaylı şekilde değindiğimiz para cezaları sürücünün devlete karşı borçlandığı bir durumu kapsamaktadır.

Bu yazımızda sizlere ehliyetsiz sürücünün hukuki durumu hakkında genel bilgiler vererek;

• Ehliyetsiz sürücü tazminat alabilir mi?
• Ehliyetsiz sürücü kusurlu mudur?
• Ehliyetsiz sürücüye sigorta rücu edebilir mi? sorularını yanıtlayacağız.

Ehliyetsiz Araç Kullanma Yasal Mevzuatı

Karayolları Trafik Kanunu Madde 36 – Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır. Araçlar, Yönetmelikte sınıfları belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücüler ile çok taraflı anlaşmalara göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli uluslararası sürücü belgesi olan kişilerce sürülebilir.

Buna göre;

1. a) Sürücü belgesi olmayanların,
2. b) Mahkemelerce veya Cumhuriyet savcılıklarınca ya da bu Kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak ya da tedbiren geri alınanların,
3. c) Sürücü belgesi iptal edilenlerin,

araç kullanarak trafiğe çıktıklarının tespiti hâlinde, bu kişilere … Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca, aracın sürücü belgesiz kişilerce sürülmesine izin veren araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para cezası verilir.

Ehliyetsiz Sürücü Kusurlu Mudur?

Ehliyetsiz sürücü kazada her zaman kusurlu değildir. Her ehliyetli sürücünün kurallara uygun sürdüğünü söyleyemeyeceğimiz gibi her ehliyetsiz sürücünün de kural ihlali yaptığını söylememize imkân yoktur. Trafik kazaları genelde taraflardan en az birinin kural ihlaliyle meydana gelir. Her iki sürücünün de kusurlu olmadığı, yol bozuklukları gibi nedenlerle belediye veya karayolları işletmesinin kusurlu olduğu kazalar da az sayıda olsa da vardır.

Bir kaza meydana geldiğinde sürücülerin karayolları trafik kanununda sürücüler için belirlenmiş yükümlülüklere aykırı davranıp davranmadıkları incelenir. Kavşağa gelirken hızını azaltmama, yol ve hava durumu koşullarına uygun şekilde hızını ayarlamama, hatalı sollama yapma, tehlike yaratacak şekilde şerit değiştirme gibi kural ihlalleri kanunda sayılan örneklerden bazılarıdır.

Trafik kazası meydana geldiğinde görgü tanıkları, olay yeri fotoğrafları, olay yeri incelemesi, mobese kayıtları, sürücülerin beyanları gibi olgulara bakılarak kazada sürücülerin kusur durumu incelenir ve trafik bilirkişisi tarafından kazanın ne şekilde meydana geldiği konusunda detaylı bir tespit yapılır.

Ehliyetsiz Sürücü Tazminat Alır Mı?

Tazminat hakkı kaza kendi kusuruyla meydana gelmemek kaydıyla her sürücünün elde edebileceği bir haktır. Kazada az da olsa kusuru olan sürücülerin hasar miktarı hesaplanırken kendi kusuru kadar yüzdesi alınarak indirim yapılmaktadır. Kazanın meydana gelmesinde kusuru olmayan veya daha az kusurlu olan her sürücü, aracında meydana gelen hasar ve yaralanma nedeniyle uğradığı bedensel zararlarını karşı tarafın sigorta şirketi, kazada daha ağır kusurlu sürücü ve esas kusurlu tarafın araç ruhsat sahibinden uğradığı zararları talep etmek hakkına sahiptir.

Dolayısıyla meydana gelen kazada karşı taraf daha kusurlu olduğu takdirde ehliyetsiz sürücü tazminat alabilir.

Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları

Trafik Kazalarında ehliyetsiz olmak bir kusur gibi yansıtılsa da ehliyetsiz olmak kazayı sigortanın karşılamayacağı anlamına gelmemektedir. Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları sigorta poliçesinin kapsam dışı kaldığı ve sigortacının karşıya ödemek durumunda kaldığı tazminatları sigortalıdan geri talep edebileceği halleri B4 de düzenlemiştir. Ehliyetsiz sürücü hakkında madde ise:

Tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihlali sonucunda meydana gelmiş ise, karşı tarafa ödemede bulunan sigortacı, kazaya sebebiyet veren sigortalıya rücu edebilir.

Ehliyetsiz Sürücüye Sigorta Rücu Edebilir Mi?

Rücu etmek, sigortacının karşıya ödediği tazminatı sigortalı ruhsat sahibinden geri istemesi manasında kullanılmaktadır. Zorunlu mali mesuliyet sigortası genel şartları gereği sigortalı şahıs, aracı ehliyetsiz birine sürdürmemeyi kabul ve taahhüt etmektedir. Buna aykırı davranışlarla meydana gelen zararlarda sigortanın zarardan sorumlu olmayacağı sigorta poliçesinde yer almaktadır. Ehliyetsiz sürücüye sigorta rücu edebilir mi sorusu çok merak edilen bir sorudur.

Burada dikkat edilmesi gereken püf nokta sigortanın karşı tarafa ödemek zorunda kaldığı tazminatları aracın sahibinden geri isteyebileceğidir. Eğer ruhsat sahibi ve ehliyetsiz sürücü farklı kişilerse bu durumda sigorta sürücüden değil araç sahibinden talepte bulunacaktır. Sigorta aracını ehliyetsiz sürücüye kullandıran araç sahibi müşterisine ancak ehliyetsiz sürücünün kusur yüzdesi oranında rücu edebilir. Örnek olarak ehliyetsiz sürücü %75 kusurlu olarak kazaya sebebiyet verdiği takdirde meydana gelen kazada sigorta karşı tarafa ödemek zorunda kaldığı tazminat miktarının %75’ini araç sahibi müşterisinden talep edebilecektir.

Ehliyetsiz sürücünün kazada kusuru olmadığı takdirde sigortanın ehliyetsiz sürücüden de sigortalı araç sahibinden de talepte bulunma hakkı yoktur.

Emsal Karar

T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu

Esas: 2011/17-2 Karar: 2011/140 Karar Tarihi: 13.4.2011

ÖZET : Dava, trafik zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesiyle sigortalı aracın, sürücü belgesi olmayan sürücü tarafından kullanılırken, karıştığı kaza sonucu zarar gören üçüncü kişilere ödenen tazminatın rücuen tahsili istemine ilişkindir. Eldeki rücu davasında, hükme dayanak alınan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin kararında hükmedilen tazminat miktarının hesabında sigortalı araç sürücüsünün kusur oranına isabet eden kısmın belirlenip belirlenmediği ve buna göre sonuçta sigorta şirketinin sigortalısından rücu edebileceği tazminat miktarının tespitinde sigortalı aracın sürücüsünün kazanın meydana gelmesindeki kusur oranının dikkate alınıp alınmadığı, uyuşmazlık konusudur.

Mahkemece hükme dayanak alınan, bilirkişi raporunda davacı sigorta şirketinin sigortalısına rücu edebileceği miktar belirlenirken Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla belirlenen kusur durumu ile destekten yoksun kalma tazminatından sigortalı araç sürücüsünün kusuruna isabet eden kısım gözönüne alınarak hesaplama yapılmıştır.

O halde, mahkemece, açıklanan bu rapora dayalı olarak ve hak sahiplerine ödeme yapan sigorta şirketinin ehliyetsiz araç kullanımı nedeni ile sigortalısına rücu hakkının sürücünün kusur oranı ile sınırlı olduğu da gözetilmelidir.

T.C. Yargıtay 17.Hukuk Dairesi
Esas: 2019/ 2586 Karar: 2020 / 6407 Karar Tarihi: 03.11.2020

ÖZET: Davacı vekili, davalının maliki/işleteni olduğu aracın, müvekkili şirket nezdinde sigortalı aracın 26/04/2015
tarihinde dava dışı sürücü …’in yüksek oranda alkollü ve ehliyetsiz olarak sevk ve idaresinde iken
maddi hasarlı trafik kazasına sebebiyet verdiğini, dava dışı … ‘in tam ve asli kusurlu olduğunu, park
halinde bulunan çarptığı aracın herhangi bir kusurunun olmadığının tespit edildiğini, kazada hasara
uğrayan araç için, 26/06/2015 tarihinde 11.000,00.-TL hasar tazminatının zarar görenin hesabına
ödendiğini, trafik sigortası genel şartlarının B.4 maddesinde alkollü ve/veya ehliyetsiz araç
kullanmanın rücu nedeni olarak gösterildiğini, bu nedenlerle tüm talep ve dava hakları saklı kalmık
kaydıyla 11.000,00.-TL nin ödeme tarihi olan 26/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle,
yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava
etmiştir.

Davalı vekili müvekkilinin o tarihte cezaevinde olduğunu, aracının çalındığını, … ‘i tanımadığını, aracı
kullanan kişiye de husumet yöneltilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre davanın kabulü ile
11.000,00 liranın 26/06/2015 ödeme tarihiden tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan
alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp,
değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde
görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA,
6502 sayılı Tüketici’nin Korunması Hakkında Kanun’un 73/2. maddesi gereğince davalı harçtan muaf
olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 03/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Bu yazımızda ehliyetsiz sürücü tazminat alabilir mi? sigorta rücu edebilir mi? ehliyetsiz sürücü kusurlu mudur gibi sorularınızı yanıtlamış olduk. Dilekçe ve makaleler bilgilendirme amaçlı olup hukuki mütalaa veya hukuki tavsiye değildir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için dosyanızı uzman bir trafik kazası avukatı tarafından incelenmesini tavsiye etmekteyiz.