Maske Cezası veya Sosyal Mesafeyi İhlal Cezası Nedir?

Covid-19 salgını ile İçişleri Bakanlığı genelgeleri ile valilik ve kaymakamlıkların il hıfzısıhha kurulları tarafından maske takmak ve sosyal mesafeye uymak yükümlülükleri getirilmiştir. Bu kurallara aykırı davranışların önlenmesi için denetim ve kontroller vakıa sayılarının artması ile daha da agresif şekilde uygulanmaya başlanmış, çok sayıda vatandaşımıza idari para cezaları düzenlenmiştir.

Covid-19 virüsü, yüksek bulaşıcılık karakteri gösteren, tehlikeli ve ölümcül bir hastalık olup sevdiklerimizin ölümüne sebebiyet vermiş ise de polis ve jandarma tarafından kesilen  sosyal mesafeye aykırılık ve maske cezaları hukuka aykırı cezalardır. Hukuka aykırı sosyal mesafeye aykırılık ve maske cezalarının iptal edilmesi mümkündür.

Öncelikle belirtilmelidir ki herhangi bir kolluk görevlisinin sosyal mesafeye aykırılık veya maske cezasını kesmek için doğrudan yetkisi bulunmamaktadır. Sosyal mesafeye aykırılık cezası veya maske takmama idari para cezasını kesmek ve düzenlemek kolluk görevlilerinin yetkileri dahilinde değildir. Umumi hıfzıssıhha kanununa göre bu cezaları kesme yetkisi valilik makamındadır.

Bu nedenledir ki polis ve jandarma tarafından doğrudan kesilen idari para cezalarına karşı yapılan itirazlar neticesinde bu cezalar iptal edilmiştir. Bu kanuna aykırılığın farkına varan kolluk memurları artık ihlal tespit tutanağı düzenleyerek valiliğe sunmakta, valilik tarafından idari para cezası düzenlenerek vatandaşın ikamet adresine gönderilmektedir.

Maske Cezası ve Sosyal Mesafeyi İhlal Cezasının İptali

Sosyal mesafeyi ihlal ve maske cezaları İçişleri Bakanlığı genelgelerine dayanmakta olup, il hıfzısıhha kurulu tarafından 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 72.maddesi gerekçe gösterilmektedir. Ancak;

1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 57. Maddesinde tedbir uygulanacak hastalıklar sınırlı sayıda sayılmış, Covid-19 virüsü kanunda tedbir uygulanması gerekli hastalıklar arasında sayılmamıştır.

Bununla birlikte 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 72. Maddesinde maske takma tedbiri veya sosyal mesafeli davranma yükümlülüğü açıkça düzenlenen bir zorunluluk değildir.

Tüm bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde, maske takılmaması veya sosyal mesafeye uyulmaması nedeniyle 1593 sayılı kanunun 282.md gereği idari para cezası uygulanması yasal olarak mümkün değildir. Valilik Tarafından düzenlenen maske cezası ve sosyal mesafeyi ihlal cezaları hukuka aykırı cezalardır.

Maske takmak veya sosyal mesafeli davranmak yükümlülüğü konulacaksa dahi maske takma yükümlülüğü bulunan cadde ve sokaklarda buna ilişkin tabela ve işaretlerin bulunması gereklidir. (Radar tabelasının konulmasının zorunlu olduğu gibi)

Sosyal Mesafeyi İhlal veya Maske Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Sosyal mesafeyi ihlal ve maske cezasının iptali çok sık karşılaştığımız bir konudur. Maske takmama cezası veya sosyal mesafeyi ihlal cezasına karşı, idari para cezası tutanağının muhataba tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içerisinde Sulh Ceza Hakimliklerine verilecek bir dilekçe ile itiraz etmek mümkündür. Maske cezasının iptali için vereceğiniz dilekçede yukarıdaki gerekçelere özellikle değinmenizi tavsiye ederiz.

Maske cezasının iptali itiraz dilekçesi örneği için tıklayın

Sosyal mesafeye uymama para cezası iptali itiraz dilekçesi örneği için tıklayın

Aşağıda itiraz neticesinde maske cezasının iptal edilmesine dair örnek karar siz okurlarımıza sunulmuştur. Maske cezasının iptali ve sosyal mesafeyi ihlal cezasına karşı detaylı bilgi edinmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Güncel Emsal Karar

T.C. OSMANİYE 2. SULH CEZA HÂKİMLİĞİ

TÜRK MİLLETİ ADINA DEĞİŞİK İŞ KARAR

DEĞİŞİK İŞ NO : 2021/1663 D.İş

KARARINA İTİRAZ EDİLEN : T.C. OSMANİYE VALİLİĞİ

İTİRAZ EDEN : G….. Merkez/ OSMANİYE

VEKİLİ : Av. Melih PANCAR, Yıldırım Beyazıt Mah. 14060 Sok No:2 D:2  Osmaniye Merkez

İTİRAZIN KONUSU : İdari Para Cezası Karar Tutanağına itiraz

İTİRAZ TARİHİ : 06/04/2021

KARAR TARİHİ : 27/10/2021
İtiraz eden vekilinin itiraz dilekçesi ve ekleri incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

İtiraz eden vekili itiraz dilekçesinde özetle; maske takmak kuralını ihlal etmekten müvekkili hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 282. maddesi gereği 900 TL tutarında idari yaptırım kararı düzenlenmiş olduğu gerekçesiyle itiraz ederek Osmaniye Valiliği’nin 2021/449 Nolu, 01/03/2021 tarihli maske cezasının iptaline karar verilerek lehine vekalet ücretine hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Kararına itiraz edilen kurumdan idari yaptırım kararına ilişkin evrakların onaylı birer sureti istenilerek incelenmiştir.

Tüm dosya kapsamı, itiraz dilekçesi, idari yaptırım kararına ilişkin evraklar ve ilgili mevzuat birlikte incelenip değerlendirildiğinde; 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun “Ceza hükümleri” başlıklı 282. maddesi; “(Değişik: 23/1/2008-5728/48 md.) Bu Kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlara, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüzelli Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.” şeklinde düzenlendiği görülmektedir.

1593 sayılı Kanun’un 57. maddesinde, ülke genelinde görüldüğünde ihbar edilmesi zorunlu salgın ve bulaşıcı hastalıkların tek tek sayılmak suretiyle (numerus clausus) açıkça yazıldığı, madde metninde “gibi, ve benzeri” şeklinde ifadelere yer verilmediği görülmektedir.

Anılan Kanun’un 64. maddesinde, 57. maddede sayılanlar dışında (başkaca) bir salgın veya bulaşıcı hastalık baş göstermesi halinde, bu hastalığın da salgın ve bulaşıcı bir hastalık olarak ilan edilmesi ve bu hastalığa karşı, yine aynı Kanun’da açıkça yazılı tedbirlerin alınması hususunda Sağlık Bakanlığının yetkili olduğunun belirtildiği; 1593 sayılı Kanun’un 72. maddesinde, salgın ve bulaşıcı hastalıklardan birinin görülmesi veya şüphelenilmesi halinde uygulanabilecek tedbirler, yine sınırlı sayıda sayılmak suretiyle (numerus clausus) düzenlendiği, ancak bu tedbirler arasında “maske takma kuralı/tedbiri/yükümlülüğü”nün bulunmadığı;

Bu sebeple, Kanun’un 282. maddesinde bu Kanun’da yazılı yasaklara aykırı hareket edenlere veya zorunluluklara uymayanlara idari para cezası uygulanacağı, “maske takma kuralı/tedbiri/yükümlülüğü”, bu Kanunda sayılan bir yasak veya zorunluluk olmadığından; “maske takma tedbirine aykırılık” eylemi nedeniyle 1593 sayılı Kanun’un 282. maddesinin uygulanamayacağı sonucuna varılmıştır.

Solunum yoluyla çok hızlı şekilde insandan insana bulaşan COVID-19 hastalığı nedeniyle genel sağlığı tehdit eden bir durumla karşı karşıya kalındığının, dolayısıyla bu sakıncalı durumun giderilmesi amacıyla “maske takma yükümlülüğü” gibi tedbirlerin, ilde Valinin başkanlığında toplanan il umumi hıfzıssıhha meclisleri tarafından alınabilmesinin mümkün olduğu değerlendirilmiş;

Valilerin, 1593 sayılı Kanun’un 28. maddesi ile kendilerine verilen icra görevini yerine getirmek ve bulaşıcı ve salgın hastalıkla mücadelede etmek amacıyla il umumi hıfzıssıhha meclisleri tarafından alınan tedbirleri ve bu tedbirlere uyulmaması halinde 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinin uygulanacağını usulüne uygun şekilde ilan etmesi gerekmektedir.

5442 sayılı Kanun’un 66/1. maddesinde Valilerce kanunların verdiği yetkiye istinaden çıkarılan emirlere riayet etmeyenler hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi gereği idari para cezası uygulanacağı da açıkça hüküm altına alınmıştır. Bu nedenlerle; il umumi hıfzıssıhha meclisi tarafından genel sağlığı tehdit eden sakıncaların giderilmesi maksadıyla alınmış olan “maske takma kuralı/yükümlülüğü/tedbirinin” Valilerce il genelinde icra edilmesi için usulüne uygun şekilde duyurulması halinde; “maske takma kuralı/tedbiri/yükümlülüğüne” aykırı davrananlar hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi kapsamında “emre aykırı davranış” nedeniyle idari yaptırım uygulanmasının mümkün olabileceği sonucuna varılmıştır.

Somut olayda her ne kadar muteriz hakkında maske takma tedbirine aykırı davrandığı gerekçesiyle 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282. Maddesi gereği idari yaptırım uygulanmış ise de; yukarıda da açıklandığı üzere 1593 sayılı Kanun’un 57. maddesinde, ülke genelinde görüldüğünde ihbar edilmesi zorunlu salgın ve bulaşıcı hastalıkların tek tek sayılmak suretiyle (numerus clausus) açıkça yazıldığı;

Madde metninde “gibi, ve benzeri” şeklinde ifadelere yer verilmediği, COVID-19 hastalığının da 1593 sayılı kanunun 57. maddesinde sayılmadığı bunun yanında 1593 sayılı Kanun’un 282. maddesinin bu Kanun’da yazılı yasaklara aykırı hareket edenlere veya zorunluluklara uymayanlara idari para cezası uygulanacağını belirttiği, maske takmak kuralının bu Kanunda sayılan bir yasak veya zorunluluk olarak öngörülmediği anlaşılmış ve bu nedenle idari para cezasının usul ve yasaya aykırı olarak düzenlendiği kanaatine varılarak muterizin başvurusunun kabulüne, idari yaptırım kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

K A R A R : Ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;

1-İtiraz edenin başvurusunun KABULÜ ile T.C. Osmaniye Valiliği (Düzenleyici İşlemler Büro Amirliği)’nin ../../2021 tarih ve 2021/… Defter nolu, 900 TL tutarlı İdari Para Cezası Karar Tutanağının 5326 Sayılı Kabahatler Kanun’un 28/8-b maddesi gereğince hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından maske cezasının İPTALİNE,

2-Kararın taraflara tebliğine,

3-Muteriz kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca 900,00 TL vekalet ücretinin kararına itiraz edilenden alınarak itiraz edene verilmesine,

4-Yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, Dair, evrak üzerinde yapılan inceleme neticesinde, idari yaptırım kararına karşı başvuruda bulunanın yokluğunda 5326 Sayılı Kabahatler Kanununun 28/10.maddesi gereğince kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/10/2021